Giáo hoàng bác đơn từ chức của hồng y Marx và cho mọi người một bài học

Thứ sáu - 11/06/2021 09:46
Vượt ra ngoài cả việc từ chức của hồng y Marx, quyết định của Đức Phanxicô công bố nội dung các bức thư liên hệ của họ mang lại cho sự việc này một tầm quan trọng đáng kể, giữa chứng từ về việc thực thi quyền hành và trách nhiệm, và một bài học về tinh thần cải cách.
Giáo hoàng bác đơn từ chức của hồng y Marx và cho mọi người một bài học
Đức Phanxicô trong buổi Kinh Truyền Tin ngày chúa nhật 6 tháng 6. IPA / SIPA

Qua việc từ chối đơn từ chức của hồng y Reinhard Marx, Đức Phanxicô đã chấm dứt một sự việc kinh ngạc từ đầu đến cuối, và cho Giáo hội công giáo một bài học hoàn toàn vượt ngoài trường hợp của giáo phận Munich và Freisig. Nhiều nguồn tin ở Vatican bình luận: “Đúng là công việc của một tu sĩ Dòng Tên! Một bài học về phân định.”

Cú điện giật

Để nhắc lại, hồng y Marx là hồng y người Đức có tầm ảnh hưởng lớn, ngài thân cận với giáo hoàng, thành viên của hội đồng hồng y cố vấn cho giáo hoàng, cựu chủ tịch Hội đồng Giám mục Đức, hồng y đệ đơn từ chức trong một thư ngài công bố vào cuối tuần trước, nói rõ có sự đồng ý của giáo hoàng để công bố. Trong thư giải thích, ngài đảm nhận phần trách nhiệm của mình (chính xác là đồng trách nhiệm) đối với sự thất bại của Giáo hội công giáo trong vấn đề xử lý các vụ lạm dụng tình dục.

Cho rằng Giáo hội ở “điểm mù” vì chưa rút ra được đầy đủ hậu quả của chiều kích “cấu trúc” của vấn đề, vốn đòi hỏi những cải cách sâu đậm, hồng y nói ngài sẵn sàng hy sinh chức vụ của mình để đơn thuần trở lại làm một linh mục, một giám mục bình thường. Ngài kết luận, khi biện minh hy vọng tạo được một cú sốc, gởi một tín hiệu để khơi dậy sự hồi sinh mà hình thức duy nhất chỉ có thể là con đường công nghị.

Một vụ chưa từng có vì hai lý do. Trên thực tế, đây là lần đầu tiên một giám mục có một hành động mạnh như vậy, không những nhận các thiếu sót cá nhân mà còn đảm nhận sự phá sản của một hệ thống. Hơn nữa, về phía giáo hoàng, việc cho phép công bố tài liệu này, ngay cả trước khi công bố quyết định của mình, tự nó vốn đã là một ngạc nhiên chưa từng có.

 “Đảm nhận cuộc khủng hoảng”

Câu trả lời của giáo hoàng được Vatican công bố ngày thứ năm 10 tháng 6 – 2021 (bằng tiếng Tây Ban Nha và tiếng Đức), mang lại một bước ngoặt với những chỉ dạy phong phú. Đức Phanxicô bắt đầu thư: “Người anh em thân mến, tôi xin cám ơn về lòng can đảm của anh.” Và ngài cho hồng y có lý trong những gì mà hồng y đảm nhận, những chuyện mà chính giáo hoàng cũng công nhận như một “thảm họa”: “Toàn thể Giáo hội đang khủng hoảng vì vấn nạn lạm dụng.”

Và chỉ sau đó ngài mới nói: “Theo tôi, mỗi giám mục của Giáo hội phải nhận trách nhiệm và tự hỏi: tôi phải làm gì khi đối diện với thảm họa này?”  Ngài giải thích: “Chính sách ‘trốn chui’ không dẫn đến đâu, và khủng hoảng phải đối diện với đức tin phục sinh của chúng ta. Xã hội học, tâm lý học là không cần thiết. Đảm nhận cuộc khủng hoảng, với tư cách cá nhân cũng như cộng đồng là con đường sinh ích duy nhất, bởi vì từ khủng hoảng, chúng ta không đi ra một mình, nhưng đi ra cùng với cộng đồng, và chúng ta cũng phải ghi nhớ trong đầu, từ cuộc khủng hoảng, chúng ta đi ra tốt hơn hoặc xấu hơn, nhưng không bao giờ là không thay đổi.”

Đức Phanxicô cũng cho rằng nếu “tất cả mọi người đều không chấp nhận thực tế này” thì sỉ nhục cá nhân vẫn là “cách duy nhất” vì thực hiện các “quyết tâm” để thay đổi cuộc sống mà “không để da thịt mình lên lò nướng” thì “chẳng đi đến đâu.” Tóm lại, điều Đức Phanxicô muốn nói, nếu muốn cải cách mà không sẵn sàng hy sinh bản thân thì hoán cải chỉ là một ngõ cụt.

Ngài nhấn mạnh trên ý tưởng: “Cải cách trong Giáo hội được những người đàn ông, đàn bà thực hiện, những người không ngại rơi vào khủng hoảng và để mình được Chúa hoán cải. Đó là cách duy nhất, nếu không, chúng ta sẽ chỉ là những ‘nhà tư tưởng cải cách’ không để chính da thịt mình trong thử thách.” Và ngài nhấn mạnh: “Chúa không bao giờ đồng ý thực hiện “cải cách” (cho phép tôi dùng chữ này), không phải với dự án của người pharisêu, người sa-đu-sê, người zê-lốt, người ê-xê-nê. Nhưng Ngài làm với chính đời sống mình, lịch sử của mình, với da thịt mình trên thập giá. Và chính con đường này là con đường của chính anh, người anh em thân yêu sẽ đi khi anh gởi đơn từ chức.”

Phát triển con đường công nghị

Bức thư vượt ra ngoài trường hợp của hồng y Marx, thậm chí còn vượt ra khỏi hồ sơ về những vụ lạm dụng. Những gì giáo hoàng làm trong bức thư này, được ngầm gửi đến các giám mục khác trên thế giới, nhưng rộng hơn nữa, với tất cả những người có trách nhiệm mục vụ, là bài học trong tâm trí khi tiến hành sứ mệnh cải cách.

Và ngài thực hiện điều này không những trong bối cảnh giao động của thượng hội đồng Giáo hội Đức, mà còn mở rộng ra với cải cách toàn bộ mà ngài đang cố gắng truyền đạt trong toàn thể Giáo hội công giáo qua việc phát triển con đường công nghị.

Như thường thấy nơi Đức Phanxicô, bài học là một loạt cảnh báo và giải quyết: chống quyền lực, chống quan điểm độc tài, chống ảnh hưởng các phương tiện truyền thông. Ngài nói: “Các cuộc thăm dò ý kiến và quyền lực của các thể chế không cứu được chúng ta. Uy tín của Giáo hội có khuynh hướng che giấu tội lỗi của mình cũng sẽ không cứu được chúng ta; sức mạnh của đồng tiền và ý kiến của giới truyền thông cũng không cứu được chúng ta (thường thường chúng ta quá lệ thuộc vào).”

Dĩ nhiên những lời này có thể hiểu là ám chỉ quyền lực và sự giàu có của Giáo hội Đức (qua việc đóng thuế của giáo dân) và sự cám dỗ của một loại chính sách mị dân nào đó. Nói rộng hơn, ngài cảnh cáo chống lại một hệ tư tưởng cải cách nghĩ rằng sẽ cứu Giáo hội bằng cách tự bằng lòng với việc tiến hành một vài cải cách cấu trúc (thờ ngẫu tượng cấu trúc) và bằng cách làm cho nó phù hợp với tư tưởng thống trị để có cảm tình hơn dưới mắt mọi người.

Chúng ta tìm thấy ở đây chủ đề thời thượng thiêng liêng mà Đức Phanxicô thường nhắc đi nhắc lại, ngài xem đây là mối nguy hiểm hàng đầu của Giáo hội, đi ngược với tinh thần trần trụi, khó nghèo, khiêm tốn của tinh thần kitô.

Trả lời cho tất cả các mục tử đang gặp khủng hoảng

Và nếu khó nghèo và khiêm nhường của giám mục, trong trường hợp của Tổng Giám mục giáo phận Munich và Freising được thể hiện qua việc “để da thịt mình trên lò nướng”, thì từ nay trong thực tế, da thịt này phải tiếp tục phục vụ đàn chiên trong khủng hoảng, trong một Giáo hội đang gặp khủng hoảng.

Giáo hoàng kết luận: “Nếu anh bị cám dỗ để nghĩ rằng, khi xác nhận sứ mệnh của anh, lại không chấp nhận để anh từ chức, thì giám mục giáo phận Rôma (người anh yêu thương em) không hiểu anh, anh hãy nghĩ về cảm nhận của Thánh Phêrô khi theo cách của mình đã xin Chúa cho mình từ chức: ‘Lạy Chúa, xin tránh xa con, vì con là kẻ tội lỗi!’ và anh hãy nghe câu trả lời: ‘Hãy chăm sóc chiên của Thầy’” Bằng cách nhắc lại trao đổi này giữa Chúa Giêsu và Thánh Phêrô, người kế vị Thánh Phêrô, bản thân cũng đang đương đầu với một cuộc cải cách khó thực hiện và chịu phần phản kháng của mình, đã mang đến câu trả lời cho tất cả các mục tử đang gặp khủng hoảng.

Và cuối cùng, trong trao đổi thân tình anh em giữa giáo hoàng và Tổng Giám mục mà ngài gọi là “anh em của tôi”, người mà ngài xưng hô anh em thân tình, ngài nói ngài thương người anh em mình, là một cái gì cho thấy, một cái gì đó thuộc thứ trật của một chứng từ trong hành động, những gì mà theo lẽ là thực thi thẩm quyền trong Giáo hội phải như thế nào: tự do diễn tả vấn đề một cách cởi mở, có thì giờ để lắng nghe và suy tư, có tầm cao.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
 
-
Đức Phanxicô và hồng y Reinhard Marx trong buổi tiếp kiến riêng tháng 2 năm 2020

Thư Đức Phanxicô gởi hồng y Marx

Nhà Thánh Marta, ngày 10 tháng 6 năm 2021

Người anh em thân mến,

Trước hết, tôi xin cám ơn lòng dũng cảm của anh. Đó là lòng dũng cảm trong tinh thần kitô, không sợ thập giá, không sợ hạ mình trước thực tế khủng khiếp của tội lỗi. Và đó là điều Chúa đã làm (Pl 2, 5-8). Đó là ơn Chúa đã ban cho anh và tôi thấy anh muốn nhận lấy và giữ lại để sinh hoa trái. Tôi xin cám ơn anh.

Anh nói với tôi anh đang trải qua giai đoạn khủng hoảng; không chỉ anh mà cả Giáo hội Đức. Toàn thể Giáo hội đang khủng hoảng vì các vụ lạm dụng. Hơn nữa, Giáo hội ngày nay không thể tiến thêm một bước nếu không đối diện với cuộc khủng hoảng này. Chính sách trốn chui chẳng dẫn đến đâu, và khủng hoảng phải được đối diện với đức tin phục sinh của chúng ta. Xã hội học và tâm lý học là không cần thiết. Đảm nhận cuộc khủng hoảng, với tư cách cá nhân cũng như cộng đồng là con đường sinh ích duy nhất, bởi vì từ khủng hoảng, chúng ta không đi ra một mình, nhưng đi ra cùng với cộng đồng, và chúng ta cũng phải ghi nhớ trong đầu, từ cuộc khủng hoảng, chúng ta đi ra tốt hơn hoặc xấu hơn, nhưng không bao giờ là không thay đổi” (1).

Anh nói với tôi, anh đã suy nghĩ chuyện này từ năm vừa rồi: anh lên đường, anh tìm ý Chúa với quyết tâm chấp nhận ý Ngài cho dù như thế nào.

Tôi đồng ý với anh khi anh cho lịch sử đáng buồn của các vụ lạm dụng tình dục và cách Giáo hội đã xử lý cho đến gần đây là một thảm họa. Nhận thức được sự giả hình này trong cách sống đức tin là một ơn, đó là bước đầu tiên mà chúng ta phải làm. Chúng ta phải gánh trách nhiệm với lịch sử, vừa trong tư cách cá nhân vừa trong tư cách cộng đồng. Chúng ta không thể thờ ơ với tội ác này. Gánh nó là tự đặt mình vào khủng hoảng.

Không phải ai cũng muốn chấp nhận thực tế này, nhưng đó là cách duy nhất, vì đưa ra các “quyết tâm” để đổi đời mà không “để da thịt mình lên lò nướng” thì chẳng đi đến đâu. Thực tế cá nhân, xã hội và lịch sử là cụ thể và không nên được giả định bởi các ý tưởng; vì các ý tưởng được thảo luận (và thật tốt khi chúng là như vậy) nhưng thực tế luôn phải được đảm nhận và phân định. Đúng là các tình huống lịch sử phải được giải thích với những đặc thù của thời chúng xảy ra, nhưng điều này không ngăn chúng ta phải đối phó với chúng và xem chúng như lịch sử “tội lỗi bao trùm chúng ta”. Đây là lý do vì sao, theo tôi, mỗi giám mục của Giáo hội phải nhận ra và tự hỏi: tôi phải làm gì khi đối diện với thảm họa này?

“Thú tội” khi đối diện với quá nhiều sai lầm của quá khứ, chúng ta đã hơn một lần mắc phải nhiều tình huống, dù cá nhân chúng ta không tham dự vào bối cảnh lịch sử này. Và đó cũng là thái độ đòi hỏi chúng ta ngày nay. Chúng ta đang được yêu cầu có một cải cách, mà trong trường hợp này, không bao gồm lời nói nhưng là ứng xử can đảm để đối diện với khủng hoảng, chấp nhận thực tế cho dù các hệ quả của nó. Và mọi cải cách đều bắt đầu ở chính mỗi người. Cải cách trong Giáo hội mà không được những người nam và người nữ không ngại rơi vào khủng hoảng và để mình được Chúa hoán cải. Đó là con đường khả thi duy nhất, nếu không chúng ta sẽ chẳng khác gì những “nhà tư tưởng cải cách” không để da thịt mình bị thử thách.

Chúa không bao giờ chấp nhận thực hiện “cải cách” (cho phép tôi dùng chữ này), không phải với dự án của người pharisêu, người sa-đu-sê, người zê-lốt, người ê-xê-nê. Nhưng Ngài làm với chính đời sống mình, lịch sử của mình, với da thịt mình trên thập giá. Và chính con đường này là con đường của chính anh, người anh thân yêu sẽ đi khi anh gởi đơn từ chức.”

Trong thư của anh, anh nói đúng, việc chôn vùi quá khứ của mình chẳng giúp chúng ta đi đến đâu. Im lặng, thiếu sót, đặt quá nhiều sức nặng lên uy tín của các thể chế chỉ dẫn đến thất bại cá nhân và lịch sử, và làm cho chúng ta sống với gánh nặng “có bộ xương trong tủ” như ngạn ngữ đã nói.

Có một nhu cầu cấp bách là phải “thông thoáng” cho thực tế các vụ lạm dụng và theo cách Giáo hội đã tiến hành, để Thần Khí dẫn chúng ta vào hoang mạc sầu khổ, đến thập giá và phục sinh. Đó là con đường của Thần Khí mà chúng ta phải đi theo, và điểm khởi đầu là khiêm nhường thú nhận: chúng ta đã phạm sai lầm, chúng ta đã phạm tội. Các cuộc thăm dò ý kiến và quyền lực của các thể chế không cứu được chúng ta. Uy tín của Giáo hội có khuynh hướng che giấu tội lỗi của mình cũng sẽ không cứu được chúng ta; sức mạnh của đồng tiền và ý kiến của giới truyền thông cũng không cứu được chúng ta (thường thường chúng ta quá lệ thuộc vào).” Chúng ta chỉ được cứu bằng cách mở cánh cửa cho Đấng có thể làm điều đó và bằng cách thú nhận sự trần trụi của mình: “Con đã phạm tội”, “chúng con đã phạm tội”  … và khóc lóc,  và lắp bắp nhiều nhất có thể câu “xin Chúa tránh xa con, vì con là kẻ có tội”, một di sản mà Giáo hoàng đầu tiên đã để lại cho các Giáo hoàng và các Giám mục của Giáo hội. Và khi chúng ta cảm nhận sự xấu hổ chữa lành, mở cánh cửa cho lòng lân tuất và cho lòng dịu dàng của Chúa, Đấng luôn ở gần chúng ta. Là Giáo hội, chúng ta phải xin ơn xấu hổ, xin Chúa cứu chúng ta khỏi thành cô gái hoang dâm ô nhục của sách tiên tri Êdêkien chương 16.

Tôi thích cách anh kết thúc bức thư của anh: “Tôi sẽ tiếp tục là linh mục và giám mục của Giáo hội này và tôi sẽ tiếp tục tham gia ở cấp độ mục vụ miễn là tôi thấy hợp lý và có cơ hội. Tôi muốn cống hiến những năm tháng tiếp theo của mình nhiều hơn cho việc chăm sóc mục vụ và dấn thân vào công cuộc đổi mới thiêng liêng của Giáo hội, như cha đã không mệt mỏi xin”.

Và đây là câu trả lời của tôi, người anh em thân mến. Tiếp tục như anh đề nghị, nhưng với tư cách là Tổng giám mục giáo phận Munich và Freising. Và nếu anh bị cám dỗ để nghĩ rằng, khi xác nhận sứ mệnh của anh, lại không chấp nhận để anh từ chức, thì giám mục giáo phận Rôma (người anh yêu thương em) không hiểu anh, anh hãy nghĩ về cảm nhận của Thánh Phêrô khi theo cách của mình đã xin Chúa cho mình từ chức: ‘Lạy Chúa, xin tránh xa con, vì con là kẻ tội lỗi!’ và anh hãy nghe câu trả lời: ‘Hãy chăm sóc chiên của Thầy’”

Với trọn tình anh em,

Phanxicô
-----------------------
(1) Điều nguy hiểm là không chấp nhận cuộc khủng hoảng và núp trong các cuộc xung đột, một thái độ cuối cùng sẽ làm ngộp và ngăn bất kỳ mọi chuyển đổi nào có thể xảy ra. Bởi vì khủng hoảng có mầm mống của hy vọng, ngược lại xung đột là mầm mống của tuyệt vọng; khủng hoảng liên hệ đến … xung đột – mặt khác – lôi kéo chúng ta và kích động thái độ phủi tay của Philatô: “Ta vô can trong vụ đổ máu người này. Mặc các người liệu lấy ”(Mt. 27, 24)… đã làm hại chúng ta và còn làm hại chúng tôi ta nhiều.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
http://phanxico.vn/2021/06/11/giao-hoang-bac-don-tu-chuc-cua-hong-y-marx-va-cho-moi-nguoi-mot-bai-hoc/

Tác giả: Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch

Nguồn tin: phanxico.vn

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

Chuyên mục ủng hộ
CHUYÊN MỤC CHIA SẺ
Thương về Sài Gòn
Ủng hộ Nhà Hưu dưỡng Linh mục Giáo phận Huế
Ủng hộ Miền Trung bị bão lụt 2020
Bão lụt Miền Trung 10/2020
Tin vui giữa mùa đại dịch
Đại dịch Covid-19
Nhà thờ Hương Phú, Nam Đông
Nghĩa tình mùa Xuân Kỷ Hợi
Hỗ trợ mái ấm tình thương Lâm Bích
Ủng hộ Hội ngộ lần 3 Denver, Colorado
Lễ Tạ ơn ĐĐK Đức HY Thuận 2017
Ủng hộ Án phong Chân phước đợt 4 năm 2016
Danh sách ủng hộ Caritas TGP Huế
Ủng hộ Causa Card. Văn Thuận
  • Đang truy cập858
  • Hôm nay175,870
  • Tháng hiện tại1,088,134
  • Tổng lượt truy cập57,189,771
Hãy đăng nhập thành viên để trải nghiệm đầy đủ các tiện ích trên site
Mã bảo mật
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây