Chỉ 10 km nhưng có tới 15 nhà thờ: Con đường độc đáo bậc nhất Đồng Nai

Thứ tư - 10/12/2025 20:43

Đoạn quốc lộ 1 chỉ dài 10 km ở Đồng Nai nhưng có tới 15 nhà thờ san sát – dấu tích của cộng đồng người Công giáo di cư năm 1954, tạo nên 'con đường nhà thờ' nổi bật ở miền Đông Nam bộ.

Quốc lộ 1 qua Đồng Nai, đoạn từ công viên 30.4 (phường Long Bình) đến ngã ba Giang Điền (xã Trảng Bom) dài chỉ 10 km nhưng có đến 15 nhà thờ. Đó là chỉ mới tính mặt tiền đường, chưa kể những nhà thờ phía bên trong.

Khu vực qua đoạn đường này là một phần của vùng Hố Nai xưa, hình thành từ năm 1954 khi người Bắc di cư vào Nam, lập thành làng của người Công giáo sinh sống dọc hai bên quốc lộ 1. Các nhà thờ sau đó cũng được xây dựng.

Nhà thờ Hà Nội nằm đối diện công viên 30.4. Năm 1954, một số giáo dân dưới sự hướng dẫn của cha Phanxicô Xaviê Vũ Kim Loan di cư đến xã Hố Nai, quận Đức Tu, tỉnh Biên Hòa sinh sống và thành lập giáo xứ Hà Nội. ẢNH: LÊ LÂM

Cạnh đó là nhà thờ Thánh Tâm. Nhìn từ bên trên, nhà thờ có hình dáng giống cái quạt. Ngày 10.9.1954, cha Giacôbê Đào Hữu Thọ (CSsR) cùng với khoảng 400 giáo dân từ ấp Thái Hà, giáo phận Hà Nội đến định cư lập nghiệp tại cây số 9 vùng đất Hố Nai. ẢNH: LÊ LÂM

Trong hình là nhà thờ Tiên Chu. Năm 1954, cha Đaminh Vũ Thiện Tuần dẫn khoảng 400 giáo dân thuộc xứ Tiên Châu, Hưng Yên, giáo phận Thái Bình đến cây số 10, quốc lộ 1, vùng Hố Nai, tỉnh Biên Hòa khai hoang lập nghiệp. ẢNH: LÊ LÂM

Đối diện nhà thờ Tiên Chu là nhà thờ Ngọc Đồng. Giáo dân có nguồn gốc từ làng Ngọc Đồng (Hưng Yên), cũng di cư vào Nam năm 1954. ẢNH: LÊ LÂM

Trong ảnh là nhà thờ Sài Quất. Năm 1954, cha Đaminh Đỗ Minh Chuẩn dẫn khoảng 700 giáo dân thuộc giáo xứ Sài Quất và Vân Đồn, giáo phận Thái Bình đến vùng đất Hố Nai lập nghiệp và hình thành họ Sài Quất trực thuộc giáo xứ Văn Côi (Ngọc Đồng). Năm 1958, giáo họ Sài Quất được nâng lên thành giáo xứ và cha Sebatianô Nguyễn Duy Nhật được cử làm cha xứ tiên khởi. ẢNH: LÊ LÂM

Đây là nhờ thờ Ngũ Phúc, công trình này mới được xây dựng lại và khánh thành vào năm 2024. Năm 1954, cha Đaminh Phạm Hữu Tư dẫn một số gia đình công giáo gốc giáo phận Thái Bình đến định cư tại quận Đức Tu, tỉnh Biên Hòa và thành lập giáo xứ Ngũ Phúc. Thời gian đầu, cộng đoàn Ngũ Phúc chưa có nhà thờ nên mọi sinh hoạt tôn giáo phải phụ thuộc vào giáo xứ Văn Côi (Ngọc Đồng). Một năm sau, cộng đoàn Ngũ Phúc dựng một nhà nguyện bằng cột gỗ, mái tôn, tường xi măng để làm nơi dâng lễ và cầu nguyện. ẢNH: LÊ LÂM

Đây là nhà thờ Thanh Hóa. Năm 1954, khoảng 4.000 giáo dân gốc giáo phận Thanh Hóa đến vùng Hố Nai, quận Đức Tu, Biên Hòa định cư lập nghiệp dưới sự coi sóc của cha Augustinô Phạm Văn Nguyện. Một năm sau, giáo xứ Thanh Hóa được thành lập và cha Augustinô được bổ nhiệm làm chánh xứ tiên khởi. ẢNH: LÊ LÂM

Đây là nhà thờ Thái Hòa, khuôn viên có rất nhiều cây xanh. Năm 1966, khoảng 40 gia đình công giáo gốc Bình Tuy, Phước Tuy và Long Khánh đến lập nghiệp tại vùng đất Hố Nai, quận Đức Tu, Biên Hòa. Thời gian đầu, chưa có nhà thờ nên giáo dân đi lễ ở nhà thờ Thanh Hóa và các xứ lân cận. Tháng 7.1966, cha Giuse Lê Văn Ấn chính thức thành lập giáo xứ Thái Hòa và bổ nhiệm cha Phêrô Trần Quang Chiểu làm chánh xứ tiên khởi. ẢNH: LÊ LÂM

Gần nút giao quốc lộ 1 với đường tỉnh 767 (ngã ba Trị An) là nhà thờ Bùi Chu. Cuối năm 1954, cha Đaminh Lương Trí Thức đưa khoảng 1.000 giáo dân thuộc 2 giáo phận Bùi Chu và Phát Diệm đến cây số 15, quốc lộ 1A để lập nghiệp và hình thành giáo xứ Bùi Chu. ẢNH: LÊ LÂM

Cạnh nhà thờ Bùi Chu là nhà thờ Mân Côi. ẢNH: LÊ LÂM

Tân Thành là một giáo họ thuộc xứ Bùi Chu. Năm 1975, được nâng lên thành giáo xứ Tân Thành. ẢNH: LÊ LÂM

Giáo xứ Bắc Hòa được thành lập năm 1957. Trước đó, vào năm 1954, một số giáo dân chủ yếu thuộc vùng Mỏ Thổ - Bắc Ninh theo cha Giuse Nguyễn Văn Ngự đến cây số 16 và 17 dọc quốc lộ 1 lập nghiệp, làm nên họ đạo Bắc Hòa (Bắc Ninh - Biên Hòa). ẢNH: LÊ LÂM

Tháng 5.1954, một số gia đình công giáo thuộc giáo xứ Chính Tâm, Giáo phận Nha Trang và một số ở Dinh Điền, Sông Bé cùng một số giáo dân khác ở sở cao su Ông Quế về lập nghiệp tại khu vực cầu Suối Đỉa, quốc lộ 1, lập thành trại Chính Tâm. Năm 1965, trại Chính Tâm được nâng lên thành giáo xứ Tân Bình. ẢNH: LÊ LÂM

Giáo xứ Tân Bắc trước có tên là Tân Bắc Ninh, được thành lập năm 1956 trên cơ sở nhập hai xứ Ngăm Giáo và Xuân Phương. ẢNH: LÊ LÂM

Nhà thờ Trà Cổ nằm ngay ngã ba Giang Điền, gần nút giao quốc lộ 1 với đường tránh TP.Biên Hòa (Đồng Nai cũ). Năm 1954, một số giáo dân Giáo xứ Trà Cổ - Mồng Cáy - Hải Ninh thuộc giáo phận Hải Phòng theo sự hướng dẫn của cha Cafigal Tế OP (người Tây Ban Nha) di cư vào Rạch Kiến - Bến Cát - Bình Dương lập nghiệp. Hai năm sau, cha Giuse Hoàng Phúc Thiện dẫn giáo dân từ Rạch Kiến đến Đồng Hiệp - Định Quán - Long Khánh lập nghiệp và lập thành giáo xứ Trà Cổ tại đây. Năm 1965, cha Giuse Vũ Sĩ Hiệp cùng với cộng đoàn chuyển giáo xứ Trà Cổ từ Đồng Hiệp về định cư tại Hố Nai 4 (Giáo xứ Trà Cổ hiện nay). ẢNH: LÊ LÂM

Lê Lâm
https://thanhnien.vn/chi-10-km-nhung-co-toi-15-nha-tho-con-duong-doc-dao-bac-nhat-dong-nai-185251208124529.htm

Tác giả: Lê Lâm

Nguồn tin: Báo Thanh Niên

Tags: công giáo, nhà thờ