Cựu Chủng Sinh Huế

http://www.cuucshuehn.net


“Đại dịch ái kỷ” trong thời đại bùng nổ mạng xã hội

-

-

Thần thoại Hy Lạp có câu chuyện về chàng Narcissus. Chàng đẹp đến nỗi dù cho có vô vàn cô gái yêu thích, chàng vẫn chẳng thích một ai và cho rằng chỉ có chính mình mới xứng đáng với tình yêu của bản thân mà thôi. Echo, một nữ thần sông núi, đã đem lòng yêu chàng.
“Đại dịch ái kỷ” trong thời đại bùng nổ mạng xã hội
 
Sự bùng nổ của công nghệ thông tin cùng các phương tiện truyền thông xã hội đang khiến nhiều người rơi vào trạng thái “tự yêu mình thái quá” hay còn được gọi là “chứng ái kỷ”, mà biểu hiện rõ ràng nhất là sở thích tự chụp ảnh (selfie) và xem lượng like tượng trưng cho giá trị bản thân.
 
 
Thần thoại Hy Lạp có câu chuyện về chàng Narcissus. Chàng đẹp đến nỗi dù cho có vô vàn cô gái yêu thích, chàng vẫn chẳng thích một ai và cho rằng chỉ có chính mình mới xứng đáng với tình yêu của bản thân mà thôi. Echo, một nữ thần sông núi, đã đem lòng yêu chàng. Echo lấy hết can đảm để bày tỏ với Narcissus, nhưng chàng ta vẫn lạnh lùng từ chối khiến nàng đau khổ, thân hình dần tiều tụy yếu ớt. Các nữ thần sông núi khác thấy vậy nên rất tức giận, các nàng cầu xin nữ thần tình yêu Aphrodite hãy trừng phạt Narcissus. Nữ thần nghe lời cầu xin nên đã giáng một lời nguyền rằng Narcissus sẽ yêu người đầu tiên mà chàng gặp.

 
 
Vào một ngày xuân, Narcissus đi săn và tìm đến một con suối để nghỉ ngơi. Khi chàng cuối xuống bỗng thấy khuôn mặt mình, và chàng đã chìm đắm trong tình yêu với chính bản thân mình. Nhưng mỗi khi chàng đưa tay chạm vào mặt nước, bóng hình ấy lại tan vỡ. Narcissus cực kỳ đau khổ, chẳng thiết ăn uống, cứ ngồi bên dòng suối và ngắm nhìn hình bóng của mình . Chẳng bao lâu chàng mất đi, bên bờ suối mọc lên những nhành thủy tiên trắng kiêu ngạo, thơm ngát. Và có lẽ xuất phát từ đó, từ Narcissism được dùng để nói về thói ngạo mạn và tự yêu mình thái quá.
 
Biểu hiện của chứng ái kỷ
 
Nhà tâm lý học Joseph Burgo viết trong cuốn The Narcissist You Know rằng yêu bản thân thái quá là một trạng thái không bình thường của nhân cách, biểu hiện qua việc ảo tưởng và hành vi tự cao tự đại, khát vọng được người khác ngưỡng mộ và tham vọng đạt được thành công chói sáng trong khi thiếu đi sự đồng cảm với người khác.

 
 
Đây được xem là một dạng rối loạn nhân cách – chứng ái kỷ (tên tiếng Anh: Narcissistic Personality Disorder). Những người này thường lúc nào cũng muốn nói về mình và thêu dệt câu chuyện để gây ấn tượng với mọi người. Họ thường ảo tưởng qua suy nghĩ lẫn hành động, tin rằng mình sở hữu những khả năng đặc biệt, thích phóng đại tầm quan trọng của bản thân và không chịu nổi khi ai đó giỏi hơn mình. Tuy nhiên, mục đích thực sự của việc xây dựng một ảo ảnh lý tưởng về bản thân chỉ để thoát khỏi sợ hãi – thực tế rằng họ không hoàn hảo như vậy.
 
Tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhân cách ái kỷ theo kết quả nghiên cứu trong DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) dựa trên sự rối loạn trong việc vận hành nhân cách thường ngày:
 
Sự rối loạn trong các hoạt động của bản thân:
 
+ Nhân cách: thường dựa vào người khác để xác định bản thân là ai, phóng đại về bản thân, hạ thấp người khác;
 
+ Hướng đi của bản thân: Đặt mục tiêu cuộc sống chỉ để đạt được sự tán thưởng của người khác. Mục tiêu và khả năng hoặc được đề ra một cách vô lý để họ cảm thấy rằng mình đặc biệt, hoặc là quá thấp vì họ cảm thấy mình xứng đáng có tất cả mà không cần để ý đến động lực thực sự là gì;
 
Sự rối loạn giữa các mối quan hệ cá nhân và xã hội
 
+ Thấu cảm: Không có khả năng nhận thức, xác định cảm xúc và những gì người khác cần. Họ thường đón nhận phản ứng của người khác với thái độ quá khích, nhưng chỉ trong trường hợp có liên quan đến bản thân, chẳng hạn như bị đánh giá quá thấp sức ảnh hưởng của bản thân;
 
+ Quan hệ tình cảm: Các mối quan hệ chỉ tồn tại với mục đích phục vụ cái tôi của bản thân, không hề có hứng thú tìm hiểu đối phương thích gì và muốn gì.
 
Trên thực tế, chứng ái kỷ là một trong bệnh tâm lý có tỷ lệ người mắc phải thấp nhất, chỉ chiếm khoảng 2% dân số. Thế nhưng, con số này đang ngày một tăng lên và nguyên nhân vẫn còn nằm trong vòng tranh cãi đến nay vẫn chưa có kết quả cuối cùng.

 
 
Niềm tin mơ hồ
 
Những nhà tâm lý học dùng mô hình sinh lý – tâm lý – xã hội để giải thích, rằng bệnh rối loạn nhân cách ái kỷ có thể liên quan đến sự chỉ trích hoặc tâng bốc thái quá của các bậc cha mẹ đối với con cái, không ngừng nhấn mạnh về sự đặc biệt của chúng. Điều này khiến cho đứa trẻ có xu hướng che dấu đi sự thiếu tự tin bằng cách xây dựng một bề ngoài hoàn hảo và thực hiện hành vi để chứng tỏ giá trị bản thân.
 
Nhiều nghiên cứu cho thấy giới trẻ thời nay có tính ái kỷ bởi họ tin rằng mình xứng đáng được hưởng mọi thứ hơn thế hệ sống 20 năm về trước. Một trong số nguyên nhân khá thú vị. Chắc hẳn ai trong chúng ta cũng đã từng nghe/đọc qua về những lời khuyên đại loại như “chỉ cần cố gắng hết mình, bạn sẽ đạt được điều mình muốn”.

 
 
Chính vì thế, một bộ phận giới trẻ ngộ nhận rằng họ có quyền được hưởng mọi thứ chỉ cần cố gắng hết sức. Tuy nhiên, “cố gắng hết sức” là một khái niệm trừu tượng, không thể định nghĩa rõ ràng như thế nào mới gọi là cố gắng hết sức. Bạn làm việc chăm chỉ hết mức trên công ty và nghĩ mình xứng đáng được thăng chức chứ không phải cứ ngồi mãi một vị trí; nhưng đối với người khác, họ còn trau dồi rất nhiều kỹ năng khác sau giờ làm việc và dễ dàng tìm kiếm vị trí cao hơn. Sự “cổ vũ” mơ hồ này vô hình chung dẫn đến nhiều ngộ nhận và tính ái kỷ trong giới trẻ.
 
Tuy nhiên, để ái kỷ biến thành một “đại dịch” lan rộng như ngày nay, yếu tố trên chỉ là một phần.
 
Lối sống “tôi là trung tâm”
 
Vào năm 2009, giáo sư Jean Twenge của Đại học San Diego hợp tác với tiến sĩ W. Keith Campbell, một chuyên gia về hội chứng ái kỷ, thực hiện nghiên cứu về việc liệu thế hệ sau có điểm trung bình cao hơn so với các thế hệ trước trong “Bài kiểm tra tính cách tự yêu mình” được thiết kế bởi Robert Raskin và Howard Terry vào năm 1988 hay không.

 
 
Phân tích số liệu theo dõi từ trước năm 2006 của 15.000 sinh viên đại học ở Mỹ, họ nhận thấy có mối quan hệ mật thiết giữa năm sinh với điểm kiểm tra của họ. Cụ thể, sinh viên của những năm 2000 cao hơn hẳn so với sinh viên giai đoạn 1980-1990. Giáo sư Jean Twenge cho rằng những người trẻ ở độ tuổi 18 và 19 thường chú tâm tới bản thân hơn so với những lứa tuổi khác và đây là sự phát triển thông thường.
 
Đồng thời, nghiên cứu còn cho thấy hiện nay có nhiều người trẻ tự yêu mình hơn so với trước. Nghiên cứu chỉ ra một số yếu tố lý giải tại sao ngày một nhiều người trẻ tự yêu mình. Theo đó, trong thời đại thế giới ảo “lên ngôi” này, con người càng yêu các giá trị phù phiếm, đặc biệt đề cao hình ảnh, danh tiếng. Và một trong những biểu hiện của lối sống “tôi là trung tâm” là trào lưu tự chụp ảnh mình – selfie. Các nhà tâm lý học mới đây đã cảnh báo việc selfie quá nhiều có thể ảnh hưởng không tốt, thậm chí gây nghiện và làm tăng mức độ ái kỷ cá nhân.

 
 
Trường hợp của Danny Bowman (19 tuổi, sống ở Anh) bị nghiện chụp ảnh selfie là một minh chứng rõ ràng. Danny dành trung bình 10 tiếng/ngày để chụp được 200 tấm ảnh của mình trên iPhone. Cậu luôn giữ điện thoại trong tay để có thể chụp ảnh mình bất cứ lúc nào và đăng lên Facebook với mong muốn nhận được lời khen từ bạn bè. Tuy nhiên, dù đã thử ở mọi góc cạnh, Danny nhận ra mình vẫn không có được gương mặt hoàn hảo để chụp các tấm ảnh hoàn hảo. Khi nhìn thấy những phản hồi chê bai, trong một phút tuyệt vọng, Danny đã tự tử, nhưng may mắn được mẹ cứu kịp.
 
Tiến sĩ David Veal, một nhà tâm thần học phụ trách chữa trị cho Danny, cho biết trường hợp của Danny khiến ta không thể phủ nhận tính nghiêm trọng của vấn đề. “Đây không đơn thuần là sự phù phiếm nữa. Nó là một căn bệnh tâm lý dẫn tới tỉ lệ tự tử rất cao.”
 
Bài kiểm tra “Bạn có phải là người tự yêu mình?”
 
Bạn có phải là người tự yêu mình?

(Trích từ “Bài kiểm tra tính cách tự yêu mình” của Robert Raskin và Howard Terry)

Chọn câu trả lời trong mỗi cặp phù hợp nhất với bạn. Làm tất cả các câu. 

 
  A B
1 Tôi có khả năng tác động đến người khác Tôi không giỏi tác động đến người khác
2 Khi được khen, thỉnh thoảng tôi cảm thấy ngượng Tôi biết tôi giỏi vì ai cũng nói thế
3 Tôi không giỏi, cũng không tệ hơn hầu hết mọi người Tôi nghĩ tôi là một người đặc biệt
4 Tôi sẽ thành công Tôi không quá bận tâm về thành công
5 Ý nghĩ thống trị thế giới làm tôi thấy hoảng sợ Nếu được tôi cai trị, thế giới sẽ tốt đẹp hơn
6 Tôi cố không tỏ ra khoe khoang Khi có cơ hội, tôi thường khoe khoang
7 Thỉnh thoảng tôi kể được vài chuyện hay Ai cũng thích những câu chuyện của tôi
8 Tôi kỳ vọng rất nhiều ở những người khác Tôi thích giúp đỡ người khác
9 Tôi sẽ không bao giờ hài lòng cho đến khi đạt được những gì xứng đáng với mình Tôi đón nhận sự hài lòng khi nó đến
10 Tôi ước một ngày có ai đó viết tiểu sử về tôi Tôi không thích người khác tò mò về đời tư của mình vì bất cứ lý do nào
 
Tính điểm:

Ở câu 1, 4, 8, 9 và 10: Chọn A được 1 điểm, B được 0 điểm
Ở câu 2, 3, 5, 6, 7: Chọn A được 0 điểm, B được 1 điểm
Điểm trung bình cho bài kiểm tra này là 4. Nếu điểm bạn càng cao hơn 4 thì bạn càng có dấu hiệu là người tự yêu mình.
 

Nguồn tin: www.barcodemagazine.vn

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây